Zeytin ağacı ve Zeytin yağının tarihi serüveni

Zeytin ağacı, tam 39.000 yıllık bir efsane. İlk olarak Ege Denizindeki Santorini diye bir adada var olduğu yapılan bir arkeolojik araştırmada ortaya çıkmış. İlk üretim nezaman başlamış bilinmiyor fakat bununla birlikte günümüzden 6500 yıl önce Anadolu medeniyetlerinden olan Girit medeniyetinin zeytinyağı ticareti yaptığı biliniyor. Bu süreç tan 3000 yıl boyunca sürüyor. İnsanoğlu işte o zamanlarda keşfetmiş zeytinyağını. Zeytin yağı üretimi

Zeytin ağacı(Olea europea) çok narin yapıya sahip bir ağaçtır. Ömrü çok uzun olmasından dolayı zeytin ağacına mitolojide “ölümsüz ağaç” diye tanımlanır. Yetişme şartları ise tam akdeniz ikliminin görüldüğü ortamı sever. Yazları sıcak, kışları ılık geçen iklimler zeytin için ideal bir ortamdır. Zeytin ağaçlarının ortalama genişliği 40-50 cm. civarında olur ve ortalama boyları 4-10 m olan zeytin ağaçları mevcuttur. Zeytin ağacının bir diğer özelliği de bir yıl bol diğer yıl ise az ürün veriyor olmasıdır. Zeytinin hasat zamanı kasım ile mart ayları arasında yapılır. Anadoluda yaygın olarak silkme yöntemi uygulanır. Elle toplama yönteminde ise daha kaliteli ürün toplamak mümkündür fakat bu seferde saatte 9-10 kg. gibi bir miktar toplanabilmekte. Bu da verimlilik açısından pek de uygun bir rakkam değil.

Zeytinden yağ elde etme

Zeytinden yağ elde etme yöntemi günümüzde 6000 yıl önce uygulanan yöntemle aynıdır. Önce zeytin ezilerek hamur haline getirilir ve sonra bu hamurun karasuyu çıkarılır. En son aşamada ise bu zeytinin meyvasuyu diye nitelendirilen karasu ile zeytinin yağının ayrıştırılması yapılır. Ayrıca bu ayrıştırma sonunda elde edilen posadan sabun yapmada kullanılır. Sabun yapma işleminden arta kalan kısımla yakacak olarak kullanılır.

Kaliteli zeytin yağı elde etmek için ; zetinlerin hasattan sonra enkısa sürede işlenmesi gerekir. Bekleyen zeytin fermante olacağından yağın kalitesi düşer. Fakat buna rağmen üretimin yüksek olduğu yıllarda zeytinin bekletilme mecburiyeti doğabilir. Bunun için de uygun depolarda depolanması gerekir.

Zeytinyağı üretimi yapan büyük firmalar şunlardır; TARİŞ, Kırlangıç, Komili, Kristal’dir. TSE’ye göre 4 ayrı kalitede zeytinyağı mevcuttur. Bunlar; Sızma (kusursuz), doğal (Hafif kusurlu), doğal birinci ( hafif kusurlu), lampant (kusurlu). Zeytinyağı ekspperleri ise zeytini daha fazla bir ayrıma tabi tutmuşlar. Eksperlere göre zeytinyapı şu şekilde sıralanır; taze, yakıcı, acı, meyvamsı, tatlı, kekremsi veya küflü, rutubetli, sirkemsi, ekşi, çamurlu, metalik, yanık, karasu, tuzlu, minder, kurtlu, salatalık.