Bireysel Emeklilik Nedir?
Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) hali hazırda bilinen ve daha önce Bağ-kur, SSK, Emekli Sandığı gibi kurumlara aktif çalışma dönemlerinde belirli tutarlarda prim ödeyerek emeklilik hakkı elde etmekten farklı bir sistemdir. Bir bakıma mevcutta ki sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısıdır. Bu tamamlayıcılık kısmını biraz açmakta fayda görüyorum. Zira bu kısım sürekli karıştırılan bir nokta. Öncelikle Bireysel Emeklilik Sistemindeki unsurları tanımlamakta fayda görüyorum.
Bireysel Emeklilik Sisteminin Unsurları
- Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı
- Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)
- Takasbank
- Emeklilik Şirketleri
- Emeklilik Gözetim Merkezi A.Ş.
Burada belirtilen kurumların kısaca sistemde üstlendikleri görevler ise şu şekilde; Emeklilik şirketleri Hazine Müsteşarlığı tarafından, fonların ve yöneticilerinin faaliyetleri SPK tarafından denetlenir. Fonlar ise emeklilik şirketlerinin kasasında birikmez, takas bankta saklanır. Yani bu şu anlama geliyor, katılımcıların birikimleri devletin kasasında olduğu için emeklilik şirketinin olası iflası durumunda birikimlerimiz buhar olmuyor. Katılımcının talebi üzerine başka bir emeklilik şirketi ile çalışılmaya devam ediliyor.
Peki Nedir bu Bireysel Emeklilik?
Özetle kişinin emeklilik dönemi için yaptığı birikimlerin değerlendirildiği kumbaradır. Kamu sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısıdır. Bu tamamlayıcılıkta sağlıktan faydalanma yoktur. Yani katılımcının SSK, Bağ-kur, Emsan emekliliği yoksa ve sadece BES’ten emeklilik hakkı elde etmiş ise hastahaneye gittiğinde ücret ödeyerek sağlık hizmeti alabilecektir. BES sadece kamu sosyal güvenlik sisteminden alacağınız maaşa ilave 2. Emekli maaşı almanızı sağlıyor. Aslında uzun yıllarda biriktirdiğiniz parayı emeklilik döneminizde almanızı sağlıyor.
Bireysel Emeklilikten Ne Zaman Emekli Olurum?
Bireysel Emeklilik Sisteminde emeklilik sistemi belirli kurallara bağlanmıştır. Katılımcıların birikimlerine bilindiği üzere devlet katkısı uygulaması bulunmaktadır. Bu devlet katkısının hakedilmesi belirli kurallara bağlanmıştır. Sistemden ilk üç yıl çıkış yapılması durumunda herhangibir devlet katkısı alınamıyor, katılımcı sadece kendi yatırmış olduğu ana para ve fon getirilerini alarak sistemden çıkabiliyor. Tabi çıkaşa ertelenmiş çıkış aidatı vs. gibi kesintiler yapıldıktan sonra kalan bakiyeyi alabiliyor.
Ne kadar devlet katkısı alırım?
Katılımcı tarafından ödenen katkı payının % 25 i kadar bir tutar devlet tarafından desteklenmektedir. Bu tutarın üst sınırı ise katılımcının ödeme yaptığı yılın bürüt asgari ücretin 12 katından fazla katkı alamıyor. Örneğin; Bürüt asgari ücret 1000 tl olduğunu varsayarsak eğer o yıl alınabilecek en yüksek devlet katkısı tutarı 12.000 TL olacaktır. Bu tutarı almak için ise 48.000 TL bir katkı ödemesi yapılması gerekiyor.
Devlet katkısının tamamına nasıl hak kazanırım?
Katılımcının devlet katkısının tamamına hak kazanabilmesi için 3 şey gerekil,
- Emeklilik hakkının kazanılması,
- Vefat
- Maluliyet
Bu durumların gerçekleşmesi durumunda devlet katkısından herhangibir şart aranmaksınız tamamına hak kazanılır. Tabi bu hak edilen tutardan belirli kesintiler yapılacaktır.
| Bireysel Emeklilik Sisteminde Ayrılma Durumu |
Hak Kazanılan Devlet Katkısı Getirisi Üzerinden Alınacak Stopaj Oranı |
| 10 yıldan az süreyle katkı payı ödeyerek ayrılanlar | %15 |
| 10 yıl süreyle katkı payı ödemekle birlikte emeklilik hakkı kazanmadan ayrılanlar | %10 |
| Emeklilik, vefat, maluliyet nedeniyle ayrılanlar | %5 |
Vefat durumunda devlet katkısı ve birikimlerim ne olur?
Katılımcının vefatı durumunda belirtilen lehtar veya lehdarlara devlet katkısının tamamı ve birikimler yukarıda belirtilen tabloda ki kesintiler yapıldıktan sonra kalan tutar ödenir.
